บันทึกการเรียนครั้งที่ 6

วันพุธที่ 21 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2561

เนื้อหาการเรียนการสอน

นำเสนอคำคม

นางสาวจีรวรรณ งามขำ

นางสาวมาลินี ทวีพงศ์

นางสาวจิรญา พัวโสภิต

นำเสนอ คุณสมบัติของชื่อผู้นำ

โครงสร้างขององค์กรและการจัดระบบบริหารงานสถานพัฒนาเด็กปฐมวัย

การบริหารงานสถานพัฒนาเด็กปฐมวัย

     การบริหารสถานพัฒนาเด็กปฐมวัย มีลักษณะการบริหารเฉพาะตัว โดยที่ต้องคำนึงถึงสิ่งต่อไปนี้

 1. นโยบาย และยุทธศาสตร์ในการพัฒนาประเทศของรัฐบาล

 2. แผนพัฒนาการศึกษาแห่งชาติ

 3. แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ

 4. พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ

 5. หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง

 6. ปรัชญา นโยบายและวัตถุประสงค์ของสถานศึกษา

 7. ความต้องการของชุมชน

การจัดประเภท และรูปแบบสถานพัฒนาเด็กปฐมวัยในประเทศไทย

1. การจัดแบ่งตามโครงสร้างการบริหารตามขนาด แบ่งเป็น 3 ขนาด คือ

    1) โครงสร้างบริหารสถานศึกษาปฐมวัยขนาดเล็ก

    2) โครงสร้างบริหารสถานศึกษาปฐมวัยขนาดกลาง

    3) โครงสร้างบริหารสถานศึกษาปฐมวัยขนาดใหญ่

2. การแบ่งตามรูปแบบตามพระราชบัญญัติการศึกษาชาติ

     (พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2 )พ.ศ. 2545 กล่าวไว้ใน มาตรา 15กำหนดการจัดการศึกษา มี 3 รูปแบบ คือ)

     1. รูปแบบในระบบโรงเรียน

     2. รูปแบบนอกระบบโรงเรียน

     3. รูปแบบตามอัธยาศัย

3. รูปแบบการให้บริการแบบใหม่

     คือ การรวมเด็กที่ผิดปกติและเด็กปกติไว้ด้วยกัน โดยเรียกแบบนี้ว่า “Normalization”

หลักในการบริหารงานสถานพัฒนาเด็กปฐมวัย

1. การบริหารงานวิชาการ

     เป็นการบริหารกิจกรรมทุกชนิดในโรงเรียน ซึ่งเกี่ยวข้องกับการปรับปรุงพัฒนาการสอนผู้เรียนให้ได้ผลดีและมีประสิทธิภาพที่สุด

2. การบริหารงานบุคคลในสถานศึกษาปฐมวัย

     คือ การปฏิบัติการใช้คนให้ทำงาน อย่างมีประสิทธิภาพโดยมีขบวนการต่าง ๆ

3. การบริหารงานธุรการและการเงินในสถานศึกษาปฐมวัย

      - งานธุรการในสถานศึกษา

      - งานการเงินในสถานศึกษาปฐมวัย

      - งานสารบรรณในสถานศึกษาปฐมวัย

      - งานทะเบียนและรายงาน

      - งานรักษาความปลอดภัย

      - งานการเงินและพัสดุ

      - งานพัสดุ

4. การบริหารงานกิจการนักเรียนในสถานศึกษาปฐมวัย 

      คือ การดำเนินงาน เพื่อสนับสนุนการจัดกิจกรรมในโรงเรียนโดยนักเรียนสมัครใจร่วมกิจกรรมเพื่อพัฒนาตนเอง

5. การบริหารสภาพแวดล้อมในสถานศึกษาปฐมวัย

      - การบริหารสภาพแวดล้อมทางกายภาพ

      - การบริหารสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการจัดกิจกรรมและประสบการณ์

การบริหารสถานพัฒนาเด็กปฐมวัยในยุคปฏิรูป

ความหมาย การบริหารโดยใช้โรงเรียนเป็นฐาน (School Based Management)

     คือ การบริหารโดยกระจายอำนาจทางการศึกษาไปยังสถานศึกษาโดยตรงให้มีอำนาจหน้าที่ความรับผิดชอบและความคล่องตัวในการบริหารจัดการมากที่สุด

หลักการในการบริหารแบบโรงเรียนเป็นฐาน (School Based Management)

     • หลักการกระจายอำนาจ (Decentralization)

     • หลักการมีส่วนร่วม (Participation or Collaboration Involvement)

     • หลักการคืนอำนาจจัดการศึกษาให้ประชาชน (Return Power to People)

     • หลักการบริหารตนเอง (Self - managing)

     • หลักการตรวจสอบและถ่วงดุล (Check and Balance)

รูปแบบโรงเรียนที่ใช้การบริหารแบบโรงเรียนเป็นฐาน

     • ผู้บริหารโรงเรียนเป็นหลัก (Administrative Control School Council )

     • บริหารโดยครูเป็นหลัก (Professional Control Council)

     • การบริหารจัดการโดยชุมชนมีบทบาท (Community Control School Council)

     • ครูและชุมชนมีบทบาทหลัก (Professional Community Control School Council)

สรุปการบริหารโดยใช้โรงเรียนเป็นฐาน ( School-Based Management )

     การบริหารโดยใช้โรงเรียนเป็นฐาน (School-Based Management) เป็นการถ่ายโอนอำนาจจากหน่วยงานไปให้แก่โรงเรียนได้บริหารแบบเบ็ดเสร็จที่โรงเรียนโดยมอบอำนาจการบริหารและจัดการศึกษาให้แก่คณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานซึ่งประกอบด้วยผู้ปกครอง    

องค์กรแห่งการเรียนรู้

ศาสตร์ทั้ง 5 ขององค์กรแห่งการเรียนรู้ (ปีเตอร์ เอ็ม. เซงเก (Peter M. Senge) )

     • การใฝ่ใจพัฒนาตน (Personal Mastery)

     • รูปแบบของความคิด (Mental Models)

     • วิสัยทัศน์ร่วม (Shared Vision)

     • การเรียนรู้เป็นทีม (Team Learning)

     • การคิดเชิงระบบ (System Thinking)

การบริหารแบบมีส่วนร่วม

สาระสำคัญของการบริหารแบบมีส่วนร่วม

     • การมีส่วนร่วมในการแสดงความคิดเห็น

     • การมีส่วนร่วมช่วยให้เกิดการยอมรับในเป้าหมาย

     • การมีส่วนร่วมช่วยให้เกิดความสำนึกในหน้าที่ความรับผิดชอบ

ผลดีของการบริหารแบบมีส่วนร่วม

     • สร้างสรรค์ให้มีการระดมกำลังจากบุคคลต่าง ๆ

     • สร้างบรรยากาศและพัฒนาประชาธิปไตยในการทำงาน

     • ช่วยให้ลดความขัดแย้งระหว่างผู้บริหารกับผู้ปฏิบัติงาน

     • การบริหารแบบมีส่วนร่วม

     • ผลงานที่เกิดขึ้น

     • สร้างความสมดุลระหว่างฝ่ายบริหารกับฝ่ายปฏิบัติ

ข้อจำกัดของการบริหารแบบมีส่วนร่วม

     • การแสดงความคิดเห็นเกิดข้อขัดแย้งกับฝ่ายบริหาร

     • ก่อให้เกิดกลุ่มอิทธิพล

     • ผู้บริหารกลัวสูญเสียอำนาจ

     • การบริหารงานไม่สามารถใช้กับงานที่เร่งด่วนได้

     • ใช้งบประมาณมาก

     • ความคิดเห็นจากบุคคลภายนอกไม่ได้รับการยอมรับเท่าที่ควร

     • การไม่เข้าใจหน้าที่มักจะทำให้เกิดการก้าวก่ายหน้าที่ซึ่งกันและกัน

การวิเคราะห์เชิงปฏิบัติ
(SWOT Analysis Workshop)

SWOT คืออะไร

      คือ การวิเคราะห์สำรวจตรวจสอบสภาพภายในองค์กร และสภาพแวดล้อมภายนอก เป็นส่วนหนึ่งของ

กระบวนการวางแผน 

     S : จุดแข็ง

    W : จุดอ่อน

     O : โอกาส

     T : อุปสรรค

     

     แต่สิ่งสำคัญที่ทุกคนต้องไม่มองข้ามไปคือ เรากำลังจะเริ่มต้นของการเปลี่ยนแปลงกลยุทธ์ 

ที่อาจจะทำให้บางคนไม่พอใจจากการสำรวจ

     จุดอ่อน  : W   จุดแข็ง : S ภายในองค์กร และ โอกาส  : O   อุปสรรค : T ภายนอก

SWOT ให้คำตอบอะไรกับเรา

     1. อะไรคือเรื่องหลักที่เราต้องเผชิญในวันนี้

     2. เราจะจัดการกับเรื่องหลักนี้อย่างไร

    ข้อสังเกต

    * บางคนใช้ SWOT เพื่อตั้งคำถามอย่างเดียว

    * บางคนใช้เหตุผลของ SWOT มองข้ามปัญหาไป

เรามาทำความคุ้นเคยกับ SWOT ด้วยกัน

• ถ้าคุณมีภารกิจ ที่จะต้องให้บริการที่มีภาพต่อชุมชน ตรงต่อเวลา ข้อมูลน่าเชื่อถือ และมีภาพพจน์
  ที่ดี
• มีการกำหนดหน้าที่ และภารกิจให้กับทีมงานทุกคน
• ภารกิจบรรลุเป้าหมาย เพื่อตอบสนองความต้องการของชุมชน ในการเพิ่มมูลค่า(Value Creativity) และคุณค่าความเป็นอยู่ในชุมชนดีขึ้น

จุดแข็ง : Strengths

ตัวอย่าง

     - งานที่เราถนัด ทำแล้วมีความสุข

     - งานที่โดดเด่นที่ชุมชนชื่นชอบ

     - อะไรที่ชุมชนมีความต้องการให้เราทำซ้ำอีก

     - ทรัพยากร และเครื่องมือที่เรามีความพร้อม

จุดอ่อน : Weaknesses

ตัวอย่าง

     - งานที่เราไม่สบายใจที่จะทำ

     - ความต้องการที่จะรับความช่วยเหลือจากเพื่อนร่วมงาน หรือทักษะบางอย่างที่เรายังไม่มั่นใจ

     - ขาดทรัพยากรในการทำงานให้บรรลุเป้าหมาย

หมายเหตุ

     1. บางทีจุดอ่อนของเรามีความเชื่อมโยงกับจุดแข็ง

     2. ยกตัวอย่าง....

         นายแดงดี สีใส อ่านหนังสือไม่ออก แต่มีความชำนาญในการสาธิตการกรีดยางพารา

เราจะรู้ได้อย่างไรว่าการวิเคราะห์ประเมินภายในองค์กรสมบูรณ์ครบถ้วน

     ด้วยการมองสภาพแวดล้อมภายนอก แล้วพิจารณาว่า องค์กรของเรามีโอกาสประสบความสำเร็จ จากแผนโครงการพัฒนา ด้วยวิธีการทำงานใหม่นี้หรือไม่

เอาละ! ตอนนี้มาดูสิว่าอะไรน่าจะเป็น
อุปสรรค : Threats

หมายเหตุ

     1. การมองถึงอุปสรรค T ไม่ใช่ความคิดที่ไม่มีข้อพิสูจน์

     2. ใช่ว่าเรามองจะโลกในแง่ร้าย มากกว่าโอกาส เพราะว่าเราต้องใช้สรรพกำลังที่มีทำให้งานประสมความสำเร็จ โดยอาศัยปัจจัยด้านอื่นๆอีกสามด้าน คือ SWO

อุปสรรค : Threats

ตัวอย่าง

     - ใครคือคู่แข่งขันที่ทำได้ดีกว่าเรา

     - ถ้าสภาพแวดล้อมเปลี่ยนจะทำให้แผนโครงการเรามีปัญหา

     - ความขัดข้องที่จะเกิดจากเราเอง

สุดท้ายเรามาดู 

โอกาส : Opportunities

โอกาส : Opportunities

ตัวอย่าง

     - โอกาสที่กำลังจะเกิดขึ้น ที่จะทำให้เราประสบความสำเร็จ

     - มีเครื่องมือใหม่ที่ได้รับการสนับสนุน

     - มีช่องว่างทางการตลาดที่เรามองเห็น

     - เครือข่ายมีศักยภาพทำให้งานสำเร็จง่ายขึ้น

หมายเหตุ

     โอกาสควรที่จะพิจารณาทั้งในระดับมหภาค(ระดับประเทศ ระหว่างประเทศ) และระดับจุลภาค

(ระดับครัวเรียน/ระดับหมู่บ้าน/ระดับตำบล)

เราลองให้ความชัดเจนในหัวข้อต่อไปนี้

• ความหมายและวัตถุประสงค์ของการทำ SWOT
• สามารถแก้ปัญหาพวกพ้องในการทำงานได้หรือไม่
• มีรูปแบบในการเปลี่ยนแปลงที่น่าเชื่อถือหรือไม่
• แนวทางกลยุทธ์สามารถสร้างการเปลี่ยนแปลงให้องค์กรของเราได้หรือไม่

ความรู้ที่ได้รับ / การนำไปประยุกต์ใช้

     สามารถนำความรู้ที่ได้รับในวันนี้เกี่ยวกับหลักการในการบริหารสถานศึกษาไปพัฒนาในสถานศึกษาโรงเรียนของเด็กปฐมวัยได้ และยังสามารถนำข้อคิดของคำคมไปใช้ในชีวิตประจำวันและอนาคต

การประเมิน / Evaluation

     ประเมินตนเอง    เข้าเรียนตรงเวลา แต่งกายเรียบร้อย ตั้งใจเรียน

     ประเมินเพื่อน      เพื่อนเข้าเรียนตรงเวลา ตั้งใจเรียน

     ประเมินอาจารย์   อาจารย์เข้าสอนตรงเวลา แต่งกายเรียบร้อย เตรียมเนื้อหาการสอนมาได้ดี